Allerheiligen 2023

De gestorvene 

Zeven maal om de aarde te gaan, 
als het zou moeten op handen en voeten; 
zeven maal, om die ene te groeten 
die daar lachend te wachten zou staan. 
Zeven maal om de aarde te gaan. 

Zeven maal over de zeeën te gaan, 
schraal in de kleren, wat zou het mij deren, 
kon uit de dood ik die ene doen keren. 
Zeven maal over de zeeën te gaan – 
zeven maal om met zijn tweeën te staan. 

Ida Gerhardt – 1966 

Priester: 

De gestorvene is een gedicht, 
hier gezongen door Trijntje Oosterhuis, 
van de Nederlandse dichteres Ida Gerardt 
wiens vertaling van de psalmen werd opgenomen 
in de Willibrordbijbel van 1975. 

In dit prachtig gedicht, beschrijft zij 
hoezeer zij haar geliefde mist, 
het sterke verlangen 
verbonden te blijven 
met zijn tweeën te staan. 

Vandaag vieren we het hoogfeest van Allerheiligen, 
een dag waarop onze Don Bosco gemeenschap 
haar geliefde doden, de overleden parochianen 
van het voorbije jaar gedenkt. 

Een speciale welkom dan ook 
aan de families van de overledenen, 
welkom in naam van V Z G. 

Gebedsleider: 

Het is herfst. 
De bladeren vallen, 
worden humus, 
voedsel voor boom, 
struik en plant. 

Het is de tijd 
dat wij onze geliefden, 
die ons zijn voorgegaan, 
dankbaar gedenken. 

In liefde gingen zij, 
samen met ons, 
een leven lang. 

Niet meer in ons midden, 
blijven wij voorbij de dood 
met hen verbonden, 
blijven zij in ons leven
aanwezig. 

Midden in de dood, 
groter dan een droom, breken 
wij het levensbrood.

Duiding  

1.  

Groter dan een droom
 is het verhaal over een jongen 
die zijn plaats zoekt in het gezin 
na de dood van zijn zus. 
--- --- --- --- --- --- --- 
"Wie is mijn zus 
die reeds gestorven was 
voor ik werd geboren, 
die ik nooit heb gekend 
en zo sterk aanwezig is 
dat ik mijn plaats niet vind 
in ons gezin?", 
vraagt de jongen zich af. 

Nachten ligt hij wakker. 
Nachten droomt hij hiervan. 

--- --- --- --- --- --- --- 

Wij beginnen ons leven niet 
met een onbeschreven blad. 

• De jongen in het verhaal 
  wordt geboren in een gezin 
  dat rouwt om een gestorven dochter. 
• Eén op de acht kinderen in Vlaanderen 
  wordt in kans armoede geboren. 
• Volgens de cijfers van Unicef 
  zijn 1,5 miljoen kinderen 
  als vluchteling geboren. 
• En deze week nog in het nieuws: 
  zwaargewonde moeder 
  overleeft bombardement 
  en bevalt van gezonde baby 
  in Gaza. 

Bij onze geboorte 
komen wij binnen 
in een verhaal van mensen, 
£in een wereldgeschiedenis 
waarin wij ons plekje moeten vinden. 

2. 

Groter dan een droom 
is het verhaal over onze verbondenheid 
voorbij de dood, over de dood heen 
met allen die ons zijn voorgegaan. 

--- --- --- --- --- --- --- 

Die ene nacht 
krijgt alles zijn plaats. 
Zijn zus neemt hem mee 
op een nachtelijke fietstocht, 
waarin zij hem overal brengt naar plaatsen 
die belangrijk waren toen zij nog leefde: 
het ziekenhuis, de begraafplaats, 
het park, de boot op de vijver. 

Hij dook in haar leven 
en zij in die van hem 
bij het delen van een stukje marsepein. 

's Morgens krijgt hij van vader en moeder 
alle ruimte als hij hen meedeelt: 
'Vannacht heb ik zus gezien 
en ze was groter dan een droom'. 
Eindelijk heeft hij zijn plekje gevonden. 

--- --- --- --- --- --- --- 

Niet alleen de levenden 
maar ook de overledenen 
maken deel uit van ons leven. 

Je hoort het in wat mensen zeggen: 
" Ik heb de aanwezigheid van mijn geliefde gevoeld", of 
" Ik heb hem/haar levend gezien", of 
" Hij/Zij geeft me moed en sterkte", 
of " Ik vraag hem/haar om raad". 

Dit is geen droom, het is, 
zoals de schrijver van het verhaal het verwoordt:
 Groter dan een droom. 

Lytta Basset is een Zwitserse protestantse theologe. 
Zij heeft vooral over 'het kunnen vergeven' geschreven. 
In 2001 stapt haar 24-jarige 
getormenteerde zoon uit het leven. 
Zij houdt een dagboek bij 
over haar verbondenheid 
met haar zoon over de dood heen. 
Zij noemt dit boek 
Ce lien qui en meurt jamais, 
de band die nooit sterft. 

In Latijns-Amerika noemen ze 
in het begin van hun bijeenkomsten 
een voor een de namen van de gestorvenen 
en telkens zeggen de aanwezigen 
Presente! Aanwezig!
Ik heb het in Nicaragua meegemaakt, 
het gaat door merg en been. 

3. 

Midden in de dood, 
groter dan een droom, breken 
wij het levensbrood. 

Midden alle dood 
is het onze taak 
mens te worden, 
leven mogelijk te maken. 

Hoe doe je dat? 

Jezus heeft het ons voorgeleefd. 
Hij is niet alleen naaste, 
maar dienaar geworden. 

Hoe hij de tien woorden van leven verstond 
lezen wij in de bergrede van Mattheus. 

Deze begint met de acht zaligsprekingen 
die we zojuist hoorden voorlezen 
en waarin de barmhartigheid het centrale thema is. 

4. 

Leven mogelijk maken 
midden zoveel dood 
is de voorbij weken 
op ons netvlies gebrand 
door de beelden uit Gaza. 

De opstand tegen de dood is groot, 
het verzet ertegen wereldwijd 
is nog onvoldoende. 

Huub Oosterhuis heeft ooit bedacht 
dat alle dichters van de wereld 
hun nationale hymnen en volksliederen 
moesten omschrijven tot liederen voor de wereldvrede. 

Hij heeft dit gedaan met het Nederlands volkslied, 
het lied dat wij kennen en zingen onder de titel 
'Lied tegen de derde wereldoorlog'. 
Luisteren wij nu naar dit lied 
en de indringende wijze 
waarop Trijntje dit voor haar vader 
voor zijn 85 ste verjaardag 
heeft gezongen.

Geloofsbelijdenis 

Ik geloof in Jou, 
onze vader, 
bron van leven, 
die omziet naar 
het kwetsbare, 
ons zo oproept 
te luisteren naar 
hun roepen 
uit de diepte. 
Wees hen nabij 
draag zorg voor hen 
zo vraag jij ons, 
kleine mensengod. 

Ik geloof in Jou, 
Jezus van Nazareth, 
weg ten leven, 
kind van mensen, 
onze broeder. 
Onze Vader 
heb jij zichtbaar 
gemaakt voor ons 
Als een herder 
gaf jij ieder 
deel van leven. 

Ik geloof in Jou, 
geest van leven, 
die ons bezielt 
onderweg: 
neem niet meer 
dan wat je 
nodig hebt; 
heb eerbied 
voor de aarde, 
voor plant en dier, 
voor de mens, je naaste.

Jef Wauters

Gedenken 

I 

De mensen van voorbij 
wij noemen ze hier samen. 
De mensen van voorbij 
wij noemen ze bij namen. 
Zo vlinderen zij binnen 
in woorden en in zinnen 
en zijn wij even bij elkaar 
aan 't einde van het jaar. 

Denise Libotton 
Stan Pardon 

Lied: Jouw hand 

II 

De mensen van voorbij 
zij blijven met ons leven. 
De mensen van voorbij 
Ze zijn met ons verweven 
In liefde, in verhalen, 
Die wij zo graag herhalen, 
In bloemengeuren, in een lied 
Dat opklinkt uit verdriet. 

Huub Oosterhuis, gestorven op Pasen, 
die onze geloofstaal nieuw liet klinken, 
wiens liederen wij nog steeds zingen. 

Lied: Jouw hand 

III 

De mensen van voorbij 
Zij worden niet vergeten. 
De mensen van voorbij 
zijn in een ander weten. 
Bij God mogen ze wonen, 
daar waar geen pijn kan komen. 
De mensen van voorbij 
zijn in het licht, zijn vrij. 

Alle parochianen 
die in het verleden zijn gestorven 
alsook de slachtoffers 
van oorlogen, geweld, klimaatopwarming. 

Lied: Jouw hand