3 zondag vasten 2023

Welkom

Oorlog in Europa!
Enorme energiefacturen
doen mensen en landen teruggrijpen
naar fossiele brandstoffen.
Einde transitie?
Van levensstijl veranderen blijft moeilijk.

De vele crisissen vragen een globale aanpak.
Alles hangt met alles samen.
Luisterend naar ieders stem
krijgt de 25%-revolutie vorm.

Jezus in gesprek met een Samaritaanse.
Ongezien en ongehoord voor beide volkeren.
Beiden erkennen elkaars geschiedenis en lijden.
Scheidsmuren breken,
een gezamenlijke toekomst wenkt.

De sabbat onderhouden en de tien woorden doen
zetten ons op weg naar een samenleving
van gelijkheid, zelfstandigheid en gerechtigheid.

Inades-Formation in Burkina Faso
biedt landbouwers een toekomst
door hen in harmonie met de natuur
voedsel te leren produceren.

Welkom in de naam van de Vader, Zoon en Heilige Geest.

 

Duiding bij
het verhaal van de Samaritaanse
Derde zondag jaar A:
we erkennen ieders stem

 

1.

Wij leven in onzekere tijden.
Wij worden geconfronteerd met vele crisissen:
klimaatcrisis, energiecrisis, migratiecrisis,
coronacrisis, ongelijkheidscrisis.

Als wij een duurzame en leefbare aarde
aan de komende generaties willen doorgeven
moeten wij deze problemen dringend oplossen.

Op het einde van de eerste eeuw 
stond ook de Johannesgemeente
voor een enorme uitdaging.
Er dreigde een splitsing tussen
de Messiaanse gemeenschap
en het rabbijnse jodendom.

Hoe hou je beide groepen verenigd?
Hoe creëer je een toekomst voor heel Israël?

2.

Om ons dit duidelijk te maken
vertelt Johannes ons het verhaal
van Israël dat na koning Salomo
gesplitst werd en uiteen viel
in een Noordrijk met hoofdstad Samaria
en een Zuidrijk met Jeruzalem als hoofdstad.
Samaritanen en Judeeërs groeiden verder uiteen.
Judea was niet altijd solidair met Samaria
dat onder de voet werd gelopen door Babel
die een deel van haar inwoners in ballingschap stuurde
en Samaria opnieuw bevolkte door mensen
uit verschillende steden met hun eigen goden.
Hun haat heeft dus oeroude wortels.

Johannes wil een toekomst voor heel Israël.
Heel Israël is niet alleen Judea.
Ook Samaria behoort tot Israël.
Jezus wil deze twee gescheiden volkeren
onder één Israël brengen.
Daarom noemt Johannes hem de Messias.

Eeuwenoude scheidsmuren afbreken
om een gezamenlijke toekomst te creëren.
Dat is de inzet van het gesprek
dat Jezus aangaat met de Samaritaanse.
3.

Bij de bron van Jacob gaat hij ongebaande wegen,
Ongezien en ongehoord voor beide volkeren.

Op het zesde uur, het heetste moment van de dag
zegt Jezus tot de vrouw: Geeft mij te drinken.
Judeeërs en Samaritanen lijden erg onder het Romeins bewind.
Kunnen zij het juk van deze heerser afwerpen
en een gezamenlijk toekomst voor beiden creëren?

Ja, dat is mogelijk, zo blijkt uit het boek exodus.
Hier horen we het volk tot Mozes zeggen: Geef ons te drinken.
Als antwoord wordt verwezen naar de tien woorden.
Deze woorden doen en onderhouden
zet hen op weg naar een samenleving
van gelijkheid, zelfstandigheid en gerechtigheid.

Tijdens dit gesprek, tijdens deze onderhandelingen
erkent Jezus het lijden van het Samaritaanse volk.
Zij hebben in hun geschiedenis vijf Baäls moeten dienen.
Baäls zijn meesters, heersers die jou in bezit nemen.
Het gaat hier dus niet over een ‘overspelige’ vrouw’
zoals een individuele en moralistische lezing dit verstaat.

Deze benadering van Jezus
brengt beide volken tot elkaar,
breekt de scheidsmuren.
Er is vooruitgang, er is toenadering.
Beiden verzetten ze zich tegen de Romeinse Baäl.

Uit de eerste lezing blijkt
dat de Ene, God-bevrijder aanwezig is
in het onderhouden van de tien woorden.
Hem aanbidden en eren doe je niet in een tempel
maar in geestkracht en in waarheid.
Zo is de plaats van aanbidding, Gerizim of Jeruzalem
geen punt van discussie meer.

Tenslotte is Jezus nog twee dagen te gast
bij de Samaritanen.
Meningen worden gedeeld.
Ieders stem wordt gehoord.
Gedachten evolueren.
Samen komen zij tot inzicht.
Zij aanbidden de Vader in geestkracht en waarachtigheid.
De derde dag, dag van de opstanding.
Een nieuwe gezamenlijke toekomst wenkt.

4.

Zoals gezegd, kennen wij vele crisissen.
Vooral bij de coronacrisis en de migratiecrisis
zien wij hoe volkeren en landen hun grenzen sluiten
en op zichzelf terugplooien.
Zij beschermen zich met protectionistische maatregelen.

Dit is geen goede zaak voor de huidige geopolitieke evolutie.
Het kan leiden tot een tweedeling van de wereld:
China-Rusland tegenover Amerika-Europa.
Die tweedeling kunnen wij ons niet veroorloven.
De huidige situatie vraagt een open houding,
zoals Jezus die had tegenover de Samaritanen.
Elkaars geschiedenis, lijden en belangen erkennen.
Met elkaar handel blijven voeren en in gesprek blijven.
Wij hebben nood aan één wereld om de genoemde problemen op te lossen.
Alles hangt immers met alles samen.
De vele crisissen zijn met elkaar verbonden
en vragen een globale, wereldwijde aanpak.

Alles hangt met alles samen.
Luisterend naar ieders stem
krijgt de 25%-revolutie vorm.

 

Jef Wauters