4 zondag vasten 2024

Welkom

Wij kunnen niet zeggen
dat niemand ons waarschuwde
voor wat vandaag met het klimaat gebeurt.

Jaarlijks publiceert Oxfam de cijfers
van structurele ongelijkheid in de wereld.

Stemmen verstillen
gletsjers smelten.

Zo kan het niet verder.
Samen houden wij sabbat,
zeggen halt en stop tegen alles
wat het leven en samenleven bedreigt.

Structuren zijn hardnekkig,
ze veranderen vergt tijd.
Zeventig jaar bleef het land braak liggen,
al de dagen van de verwoesting,
totdat alle niet in acht genomen sabbatsjaren
vergoed waren.

Zij lopen tegen de stroom in:
Greta Thunberg, Zweedse klimaatactiviste.
Leonie, Congolese activiste
die kwetsbare groepen helpt
toegang tot grond te verkrijgen.
Narges Mohammadi,
Iraanse strijdster voor vrouwen- en mensenrechten.
Zij kreeg vorig jaar de Nobelprijs voor de Vrede.

Onze ogen openen zich en wij beseffen stilaan de ernst,
de diepte van de afgrond.

Samen voor rechtvaardigheid werkt aanstekelijk.
Samen nemen wij tijd voor verandering.
Doe jij ook mee?

Welkom in de naam van de Vader, Zoon en heilige Geest.

Duiding 

1. 

Sinds de metingen van het KMI 
was de voorbije winter 
de op een na warmste ooit voor Europa.
Het was een zeer natte winter 
met wateroverlast in de Denderstreek, 
blank staande weilanden en staten.

Wij kunnen niet zeggen 
dat we het niet geweten hebben.
Reeds vijftig jaar waarschuwen wetenschappers 
ons voor de klimaatproblemen van vandaag.
Maar wij hebben niet naar hen geluisterd!

Ook het volk van de bijbel
luisterde niet naar de profeten 
waardoor zij voor tientallen jaren 
in Babylonische gevangenschap gingen.

De natuur is uit balans, 
uit evenwicht.
Zo kan het niet verder.
Wij zeggen halt!, stop!, 
de betekenis van het woord Sabbat.

Het is hoogdringend 
dat wij de sabbat onderhouden, 
een van de tien woorden van leven. 
Dit betekent dat wij ons gedrag veranderen 
om de natuur de kans tot herstel te geven. 

2. 

2a 

De ziekte van Parkinson is wereldwijd 
de snelst groeiende hersenziekte.
Sommige neurologen vrezen 
een ‘Parkinson pandemie’.

Steeds meer wetenschappers 
leggen een verband tussen ons voedsel 
en de gezonde werking van onze hersenen.

Dat de gezondheid van onze darmen ook 
de gezondheid van onze hersenen beïnvloedt, 
is nieuwe kennis waar op dit moment 
baanbrekend onderzoek naar wordt gedaan
door onder andere 
de Nederlandse toponderzoeker Iris Sommer.

Met een gezond voedingspatroon 
kunnen wij zelf bijdragen aan 
gezonde darmen en een gezond brein.
 

2b 

Ook onze omgeving speelt een belangrijke rol 
bij de oorzaak van Parkinson. 
Volgens neuroloog Bas Bloem is er een 
overtuigende relatie tussen pesticiden en Parkinson.
Een langdurige blootstelling aan pesticiden 
vergroot het risico op de ziekte van Parkinson.

Frankrijk erkent sinds 2014 Parkinson als beroepsziekte 
voor mensen die gedurende minimaal 10 jaar als akkerbouwer 
zijn blootgesteld aan bestrijdingsmiddelen voor gewassen.

Mensen die nu reeds lijden aan Parkinson 
betreuren zeer sterk dat Ursula von der Leyen 
in reactie op de boerenprotesten van februari 
het wetsvoorstel voor halvering van het gebruik 
van bestrijdingsmiddelen in de EU 
definitief heeft ingetrokken. 

2c 

In vijf jaar is het aantal mensen 
met een langdurige burn-out 
met 46% toegenomen.
Hun lichaam zegt neen 
tegen de ratrace 
van de moderne maatschappij.

Sinds de coronaperiode 
is het pijnlijk duidelijk geworden 
hoe mentaal kwetsbaar jongeren zijn.
Wachtlijsten zijn ellenlang.

Investeren in welzijn is broodnodig.
Maar wat hoorden we vorige week?

Het defensiebudget moet omhoog.
Hoe moet dit gefinancierd worden 
in een land met een grote staatsschuld?

Voor het Vlaams Belang 
en de N-VA geen probleem. 
Deze miljarden zijn makkelijk te vinden 
bij de sociale uitgaven: 
structurele bezuinigingen op 
ontwikkelingssamenwerking 
en asiel en migratie, 
de bevriezing van het leefloon, 
snoeien in de gezondheidszorg.

Uit al deze voorbeelden blijkt 
dat niet alleen de natuur 
maar ook de mens uit balans, 
uit evenwicht is.
Zo kan het niet verder.
Wij zeggen halt!, stop!, 
de betekenis van het woord Sabbat.

Het is hoogdringend 
dat wij de sabbat onderhouden, 
een van de tien woorden van leven. 
Dit betekent dat wij ons gedrag veranderen 
om ook de mens een kans tot herstel te geven.

3.

De sabbat onderhouden betekent 
ons menselijk gedrag veranderen.
Voor Paus Franciscus is de schreeuw van de arme 
en de schreeuw van de aarde één grote schreeuw. 
De aarde is ons gemeenschappelijk huis 
dat zowel de mens als de natuur huisvest.

Voor hem staan wij mensen niet langer boven de natuur 
maar maken wij er wezenlijk deel van uit 
en moeten wij daarnaar handelen. 
Wie raakt aan de natuur raakt ook aan de mens. 
Zo geeft hij aan het scheppingsverhaal 
een totaal nieuwe interpretatie.

Zeventig jaar bleef het land 
braak liggen en had het rust, 
totdat alle niet in acht genomen 
sabbatsjaren vergoed waren.
Zo lezen wij in het tweede boek Kronieken.

Sabbatjaren waren in de bijbel 
een sociaal systeem 
om de natuur de kans te geven 
zich te herstellen en 
om scheefgegroeide relaties 
tussen mensen recht te trekken.

Uit dit bijbelcitaat blijkt 
dat de tijd die we nodig hebben 
om natuur en mens te herstellen, 
terug in evenwicht te brengen
de tijd van verwaarlozing is.

Structuren zijn hardnekkig,
ze veranderen vergt tijd.

Maar niet getreurd.
Pasen wenkt. 
Het feest van de verheven mens, 
de mens in zijn waardigheid hersteld, 
opgestaan uit alles wat het leven bedreigd.

Eén mens op vier volstaat 
om deze verandering mogelijk te maken.
Vandaar dat Broederlijk Delen 
oproept tot de 25%-revolutie.
Samen werken aan rechtvaardigheid werkt aanstekelijk.
Doe jij ook mee?

Jef Wauters
7 maart 2024