Basistekst vasten 2024

Samen werkt aanstekelijk 

Bij het begin van de vasten blaast de profeet Joël ook dit jaar op de ramshoorn. Hij richt zich niet alleen tot de beleidsmakers. Het ganse volk wordt aangesproken: mannen, vrouwen, jongeren, ouderen, volwassenen en kinderen. Wij leven in één wereld en vele problemen zijn wereldwijd. Denken wij aan het klimaat, de structurele ongelijkheid, de migratie. Deze problemen vragen een gezamenlijke aanpak en oplossing. Broederlijk Delen kiest daarom als slogan ‘Samen voor rechtvaardigheid’. Wat we samen doen, werkt aanstekelijk. Doe jij mee? 

Macht uit handen geven 

Macht kan levensnoodzakelijke oplossingen blokkeren. Congolese boeren verkrijgen moeilijk toegang tot landbouwgrond. Enerzijds omdat alle landbouwgrond eigendom is van de overheid. En ook omdat de macht van lokale traditionele leiders (‘chefs de terre’) vaak een obstakel is. In Mikwi geven zij hun macht uit handen, zodat boeren - die in boerenunies georganiseerd zijn - de toegang tot landbouwgronden duurzaam kunnen veilig stellen. 

“Macht loopt altijd naar eigen afgrond” schrijft de Tsjechische dichteres Jana Beranova. Ook Jezus begeert geen macht. Wie macht uit handen geeft, luistert naar slachtoffers en kent hun noden. Meer dan een naaste is hij een dienaar. Petrus, Johannes en Jacobus hebben het daar moeilijk mee. Zij blijven Jezus zien als een machtige koninklijke Messias in wiens macht zij willen delen. 

Macht uit handen geven is een levenslang leren. Zo blijkt uit het levensverhaal van Abraham. Tot vandaag trachten belangrijke families bij ons, in Congo en overal in de wereld hun macht en invloed veilig te stellen. Vandaar het belang van het eerstgeboorterecht. Bij de aartsvaders was dit niet anders. De Bijbel breekt dit recht en de hieraan verbonden macht. In het leven van Abraham gebeurt dit bij het verlaten van zijn vaderhuis, bij de onvruchtbaarheid van zijn vrouw en bij het loslaten van zijn enige zoon. Telkens wordt zijn vertrouwen op de proef gesteld. Hij leert leven te geven door het los te laten. Macht uit handen geven om samen aan kracht te winnen. Een opdracht, een leerproces, ook voor ons vandaag. Zo overwinnen we onenigheden en vinden we oplossingen voor de wereldproblemen. 

Nieuw verbond 

Zo’n samenleving opbouwen, vrij van macht, is aartsmoeilijk. Vaak verlaat Israël de ingeslagen weg. Maar de bijbelse God van bevrijding vergeeft hun ongerechtigheden. Hij blijft een loyale partner. Telkens sluit hij een nieuw verbond. Steeds geeft hij zijn gemeenschap nieuwe kansen, zodat het leven verdergaat. Die verhalen zijn door de lezingen van deze vasten geweven. Wij horen ze zondag na zondag. 

De evangelist Marcus schetst Jezus als de nieuwe Adam. Hij neemt zijn verantwoordelijkheid, wordt ‘hoeder van zijn broeder’. Jezus verzet bakens. Hij doet meer dan het gewone en meer dan de wet voorschrijft. Hij heeft zijn vijanden lief. De macht heeft geen vat op hem. Dwingt iemand hem een mijl te gaan, hij gaat er twee. Hij luistert naar mensen en gaat in hun kwetsbaarheid staan. Zo ontsteekt hij in hen het vuur van zijn liefde, wekt hij hen tot leven. 

Tegen de stroom 

Waarschuwingen van klimaatwetenschappers werden tientallen jaren niet gehoord. Toen ging een meisje van 15, Greta Thunberg, tegen de stroom in. Zij houdt sabbat, zegt halt: zo kan het niet verder! Stilaan beseffen wij met ons allen de ernst van de afgrond. Wij plaatsen windmolenparken in zee, zonnepanelen op onze daken, warmtepompen in onze huizen, gaan met de fiets naar het werk, eten minder vlees, kopen tweedehands ... Transitie vraagt tijd. Structuren zijn weerbarstig. 

Andere wereldproblemen, zoals structurele ongelijkheid en migratie vragen evenzeer om een sabbat, een stop: zo kan het niet verder! Wereldproblemen oplossen vraagt eensgezindheid. Samen kunnen wij systemen veranderen. Daar is Broederlijk Delen van overtuigd. Broederlijk Delen roept ieder van ons op om mee te doen met de 25%-revolutie. Eén op vier mensen volstaat immers om meer rechtvaardigheid in de wereld te brengen. Daarom gaat Broederlijk Delen dit jaar voor de slogan ‘Samen voor rechtvaardigheid werkt aanstekelijk’. Doe jij ook mee? 

Vasten en ramadan samen 

Het gebeurt slechts eenmaal om de dertig jaar. En vanaf dit jaar is het zover. De christelijke vastentijd en de islamitische ramadan zullen elkaar steeds meer overlappen tot ze in 2027 gelijklopen. De vastentijd is voor beiden bij uitstek een periode van solidariteit. De moslims kennen hun liefdadigheid of sadaqa, wij het vasten om gerechtigheid. Deze gezamenlijke vastentijd biedt unieke kansen tot gemeenschappelijke acties.